Neurotoksyczne działanie ołowiu a ewolucja człowieka

Według badań opublikowanych w Science Advances pradawni hominidzi, w tym neandertalczycy i wielkie małpy, już 2 mln lat temu byli narażeni na kontakt z ołowiem. Analiza 51 skamieniałych zębów ujawniła obecność ołowiu w 73% próbek, co mogło wpływać na rozwój mózgu i zdolności językowe. Kluczową rolę odgrywa gen NOVA1, który u współczesnych ludzi występuje w unikalnej wersji najprawdopodobniej chroniącej przed neurotoksycznym działaniem ołowiu. U neandertalczyków archaiczny wariant NOVA1 zaburzał regulację genu FOXP2, istotnego dla mowy. Badania sugerują, że mutacja ta mogła dać Homo sapiens przewagę ewolucyjną, umożliwiając rozwój złożonego języka i struktur społecznych. Wariant genu NOVA1 u neandertalczyków utrudniał im rozwinięcie takiego systemu, ponieważ nie chronił przed działaniem ołowiu i nie regulował w ten sam sposób działania genu FOXP2. Odkrycie to rzuca nowe światło na ewolucję mózgu i genezę zaburzeń mowy.