Nowa Kaledonia i „historyczne” porozumienie z Francją

Francja zawarła porozumienie z Nową Kaledonią, której terytorium pozostanie częścią Francji, ale zostanie ogłoszone nowym państwem w ramach republiki. Prezydent Emmanuel Macron nazwał to „nowym rozdziałem” po 10 dniach negocjacji między zwolennikami pozostania przy Francji a zwolennikami niepodległości. 

Porozumienie nazywane „historycznym” przewiduje stworzenie Państwa Nowej Kaledonii z większą suwerennością, zachowując jednak silne więzi z Francją. Umowa wprowadza także nową narodowość nowokaledońską, możliwość podwójnego obywatelstwa oraz prawo głosu tylko dla mieszkających w Nowej Kaledonii od co najmniej 10 lat. Porozumienie musi zostać zatwierdzone przez referendum i parlament francuski w 2026 r.

Nowa Kaledonia to francuskie terytorium zamorskie położone na Południowym Pacyfiku. Rok temu, w maju 2024 r., wybuchły tam zamieszki w wyniku których śmierć poniosło 14 osób, ok. 1000 zostało rannych, zniszczenia były duże, wiele osób straciło pracę, a koszty wycenia się na ok. 2 mld euro. Przyczyną wybuchu zamieszek było przegłosowanie w Paryżu poprawki do konstytucji, która ma zwiększyć elektorat w wyborach prowincjonalnych na Nowej Kaledonii.

O tym, co porozumienie oznacza dla tych obu państw rozmawiam z Karoliną Kanią, adiunktą na Wydziale Administracji Biznesu Uniwersytetu Ekonomicznego w Pradze, antropolożką i badaczką, która od ponad 10 lat zajmuje się Nową Kaledonią.